Το άρθρο που παραθέτω είναι από την παρακάτω διεύθυνση:
https://www.ethnos.gr/ellada/28389_1821 ... ta-sholeia
Διόρθωσα κάτι ορθογραφικά (τόνους κυρίως) και το βάζω για να δείτε πώς στο τέλος όλα αλλάζουν. Οι περισσότεροι ανθέλληνες (κυρίως Έλληνες στην φυλετική καταγωγή) τονίζουν στο ότι α) δεν ήταν γενικευμένο και β) ότι δεν ήταν οργανωμένος θεσμός. Το σημαντικό είναι πως ακόμη κι έτσι παραδέχονται ότι κατά καιρούς, κατά τόπους, υπό συνθήκες, βάζουν ό,τι μπορούν τέλος πάντων, αλλά δέχονται ότι κάτι υπήρξε.
Ευχαριστώ.1821: Πόσο... κρυφά ήταν τελικά τα σχολεία
Η εικόνα που φιλοτέχνησε ο Γύζης και θα αποτελέσει μια μορφή εθνικού θησαυρού, το γνωστό παιδικό τραγουδάκι και οι ιστορικές μελέτες που καταρρίπτουν την ύπαρξή τους
Μόναχο, 1885. Έχει περάσει µία ολόκληρη δεκαετία από τότε που ο ζωγράφος Νικόλαος Γύζης έχει εγκαταλείψει απογοητευμένος την Ελλάδα, προκειμένου να ζήσει μια καλύτερη ζωή στην πρωτεύουσα της Βαυαρίας. Είναι πλέον 43 ετών και καταξιωμένος καλλιτέχνης. Σε μια στιγμή έμπνευσης στήνει το καβαλέτο και αρχίζει να δίνει χρώμα στο λευκό μέχρι εκείνη τη στιγμή τελάρο. Σχεδιάζει ένα ημισκοτεινό δωμάτιο µε έναν ιερομόναχο να μαθαίνει γράμματα στα παιδιά, την περίοδο της τουρκοκρατίας. Η ελαιογραφία, διαστάσεων 58 επί 73 εκατοστά, θα ολοκληρωθεί τον επόμενο χρόνο. Εκείνη τη στιγμή, ο βραβευμένος Τηνιακός καλλιτέχνης αδυνατούσε προφανώς να φανταστεί την απήχηση που θα είχε το συγκεκριμένο έργο στις επόμενες γενιές. Θα το ονομάσει «Κρυφό Σχολειό». Ο πίνακας έμελλε να συµβάλει καταλυτικά στη διαιώνιση του θρύλου περί ύπαρξης κρυφών νυχτερινών σχολείων επειδή κατά την παράδοση η οθωμανική αυτοκρατορία απαγόρευε την εκπαίδευση των υπόδουλων Ελλήνων, ώστε να διαιωνίζεται η αμάθεια και συνεπακόλουθα η δουλοφροσύνη των υπηκόων. Η εικόνα που φιλοτέχνησε ο Γύζης βρίσκεται έκτοτε αδιαλείπτως στα σχολικά βιβλία και εντυπώνεται στη μνήμη σχεδόν όλων των γενιών Ελλήνων του 20ού αιώνα, σε σημείο που να πιστεύουν ότι έτσι μορφώνονταν οι πρόγονοί µας για περίπου 400 χρόνια.
Ο πίνακας θα αποτελέσει μια μορφή εθνικού θησαυρού. Όταν το 1993 ο οίκος Christie’s θα βγάλει τον πίνακα σε δημοπρασία, το γεγονός θα αντιμετωπιστεί ως μείζον εθνικό θέμα. Υπήρχε πάνδημο αίτημα να περάσει σε «καλά ελληνικά χέρια», ικανά να τον διαχειριστούν εθνοφελώς. Η αγορά του από τον επιχειρηματία και εργολάβο δηµοσίων έργων Πρόδρομο Εμφιετζόγλου έναντι 187,5 εκατομμυρίων δραχμών θα ανακουφίσει την κοινή γνώμη. Η τότε υπουργός Πολιτισμού, Μελίνα Μερκούρη, θα δηλώσει ότι δυστυχώς η πολιτεία δεν μπορούσε να διαθέσει τόσα χρήματα για να αγοράσει τον πίνακα, αλλά ήταν ικανοποιημένη που τον πήρε γηγενής, ενώ τρία χρόνια αργότερα θα κυκλοφορήσει χαρτονόμισμα των 200 δραχμών που στη µια πλευρά θα έχει αποτυπωμένο τον πίνακα. Ο ίδιος ο Εμφιετζόγλου θα πει ότι «εγώ το “Κρυφό Σχολειό” θα το ’παιρνα ακόμα κι αν έπρεπε να ξεπουλήσω ό,τι είχα και δεν είχα». Ο εθνικός μύθος είχε μετατραπεί σε σύμβολο και διαιωνιζόταν.
Μυθεύματα του '21
Η ιστορική μελέτη όµως έρχεται να καταρρίψει την ύπαρξη κρυφών σχολειών στην τουρκοκρατούμενη Ελλάδα, θεωρώντας ότι αποτελεί απλώς μέρος της παράδοσης του τόπου. Τα πρώτα ίχνη της μυθοπλασίας εντοπίζονται στην περίοδο της Επανάστασης του 1821 και ερμηνεύονται ως μια προσπάθεια κάποιων λογίων να κινήσουν το ενδιαφέρον της φωτισμένης ευρωπαϊκής κοινής γνώμης υπέρ των καταδιωκόμενων και φιλομαθών Ελλήνων. Σε αυτό βέβαια θα συµβάλει και ένα γνωστότατο παιδικό δημοτικό τραγούδι: «Φεγγαράκι µου λαµπρό, φέγγε µου να περπατώ, να πηγαίνω στο σκολειό, να μαθαίνω γράμματα, γράμματα σπουδάγματα, του Θεού τα πράματα» – στην εκδοχή που παραθέτει ο ιστορικός Ιωάννης Βλαχογιάννης (1867-1945), καθώς υπάρχουν και πολλές παραπλήσιες.
Ο Βλαχογιάννης ήταν ο ερευνητής που οργάνωσε τα Γενικά Αρχεία του Κράτους ταξινομώντας πλειάδα ντοκουμέντων του εθνικοαπελευθερωτικού µας Αγώνα. Όπως έχει επισημάνει, «όσες διατριβές και να διάβασα, μέσα στον αμέτρητο σωρό ανέκδοτου υλικού, δεν απάντησα καμία ιστορική μαρτυρία που να βεβαιώνει την ύπαρξη κρυφού σχολείου», διδασκαλείου δηλαδή που να διωκόταν από την κεντρική εξουσία ως ανεπιθύμητος θεσμός. «Έρχεται λοιπόν η απορία πρώτα, υπογραμμίζει, πώς του κρυφού σχολειού τα μαθητούδια πηγαίνανε νύχτα στο σχολειό που θα βρισκόταν έξω από το χωριό, είτε σε μοναστήρι είτε σε ρημοκλήσι, πώς τ’ ανήσυχα παιδιά, όλο φωνές και γέλια και τραγούδια στο δρόμο τους, θα ξέφευγαν της προσοχής των Τούρκων. Αλλά νύχτα στην ερημιά ήτανε και λύκοι... Τάχα τα παιδιά παίρνανε στο δρόμο τους κανένα φύλακα μισθωτό του χωριού; Όλο αυτό το φανταχτερό και κούφιο και χωρίς θεμέλιο κτίσμα πέφτει σε μια στιγμή σωρός µ’ ένα λόγο μοναχά. Ποτέ ο Τούρκος ο αγράμματος δεν εμπόδισε το χριστιανό γράμματα να μαθαίνει...».
Άλλωστε δεν θα πρέπει να λησμονούµε ότι ορισμένα από τα μεγαλύτερα εκπαιδευτήρια του υπόδουλου ελληνισμού λειτουργούσαν ανεμπόδιστα, όπως η Ευαγγελική Σχολή της Σμύρνης και βέβαια η Μεγάλη του Γένους Σχολή στην Κωνσταντινούπολη, το πιο λαμπρό εκπαιδευτικό ίδρυμα των Βαλκανίων, που ξεκίνησε τα μαθήματά του ήδη από την πατριαρχεία του Γενναδίου, ελάχιστα δηλαδή χρόνια μετά την Άλωση της Πόλης. Ανεμπόδιστα λειτουργούσαν και εκατοντάδες άλλα κατώτερα σχολεία ανά την επικράτεια. Ήδη από το µακρινό 1584 ΜΥΘΟΣ 'Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ; ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ «ΚΡΥ ΦΕΣ» ΙΣΤΟΡΙΕΣ ο Γερμανός ελληνιστής Μαρτίνος Κρούσιος ανέφερε στο έργο του «Turcograecia» την παρουσία κοινών σχολείων, όπου τα παιδιά διδάσκονταν ανάγνωση µε χρήση εκκλησιαστικών λειτουργικών βιβλίων. Αρκεί να αναλογιστεί επίσης κανείς ότι µόνο στα Ιωάννινα, από το 1647 ως το 1805, ιδρύθηκαν και λειτούργησαν τουλάχιστον πέντε ονομαστές σχολές, ενώ λίγο πριν από την Επανάσταση υπήρχαν περίπου 2.000 σχολεία διάσπαρτα στον ελλαδικό χώρο.
Από την πλευρά του, ο εκκλησιαστικός λόγιος και μέγας Χαρτοφύλακας του Οικουμενικού Πατριαρχείου Μανουήλ Γεδεών (1851 - 1943) αποφαίνεται πως η οθωμανική εξουσία «ουδέποτε εν ομαλή καταστάσει πραγμάτων εμπόδισε την εν νάρθηξι και κελλίοις διδασκαλίαν», σημειώνοντας ότι «μέχρι σήμερον ουδαμού ανέγνων εν ομαλή καταστάσει πραγμάτων βεζίρην ή αγιάνην ή σουλτάνον εμποδίσαντα σχολείου σύστασιν ή οικοδομήν»!
Τοπικοί περιορισμοί
Ίσως εδώ να βρίσκεται και το κλειδί των υποστηρικτών της άποψης περί ύπαρξης κρυφών σχολειών: στη φράση του Γεδεών πως δεν εμποδίστηκε η εκπαίδευση «εν ομαλή καταστάσει». Η τουρκοκρατία εκτείνεται σε μια τεράστια περίοδο, που αρχίζει συμβατικά µε την Άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453 και τελειώνει τυπικά µε την ίδρυση ανεξάρτητου ελληνικού κράτους το 1832. Μιλάµε για μια τεράστια περίοδο 379 χρόνων, σχεδόν τεσσάρων αιώνων!
Συνεπώς δεν μπορεί να γίνεται λόγος για μια ενιαία και αδιάλειπτη αντιμετώπιση των Ρωμιών στον χώρο και τον χρόνο. Οι διαφοροποιήσεις ήταν πολυκύμαντες. Σε περιόδους και περιοχές που υπήρχαν εξεγέρσεις ή προσπάθεια εξάπλωσης απελευθερωτικών κινημάτων, η τοπική οθωμανική εξουσία των πασάδων αντιδρούσε έντονα, απαγορεύοντας για κάποιες περιόδους ακόμη και τη διδασκαλία. Επ’ ουδενί όµως αυτό δεν γινόταν κεντρικά από τον σουλτάνο της Υψηλής Πύλης. Σε αυτές τις περιπτώσεις τα μοναστήρια αποτελούσαν όντως καταφύγια λογίων και φιλομαθών
Υπό την αιγίδα της Εκκλησίας
Στις αρχές του 16ου αιώνα η επιρροή των φανατικών μουσουλμάνων προς τον σουλτάνο περιόριζε ποικιλοτρόπως τα προνόμια των χριστιανών. Από τα μέσα του 17ου αιώνα όµως η κατάσταση βελτιώνεται και οι υπόδουλοι Έλληνες αρχίζουν να ιδρύουν σημαντικά εκπαιδευτικά ιδρύματα υπό την αιγίδα της Εκκλησίας και µε την οικονομική συνδρομή ευεργετών. «Πολλές φορές η ίδρυση ενός σχολείου εξαρτάτο από τα συµφέροντα, τη διάθεση και τον χαρακτήρα του τοπικού οθωμανικού ηγέτη» υποστηρίζει ο ιστορικός Νίκος Γιαννόπουλος. Χαρακτηριστικά, τον 18ο αιώνα, σε μια εποχή που οι Οθωμανοί γενικά είχαν επιτρέψει ή ανεχθεί τη δηµόσια λειτουργία ελληνικών εκπαιδευτηρίων, ο τοπικός ηγεμόνας της Αιγύπτου απαγόρευε τη χρήση της ελληνικής, επί ποινή αποκοπής της γλώσσας.
Ακόμη και το 1832 ο ιεροδιάκονος διαφωτιστής Γρηγόριος Κωνσταντάς γράφει από τις τουρκοκρατούμενες Μηλιές Πηλίου απευθυνόμενος εμμέσως προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη Κωνστάντιο Α’: «Επιθυμώ να επιστρέψω εις την πατρίδα µου, να ανοίξω και πάλιν το σχολείον µου. Φοβούμαι όµως [...] και τους περιοικούντας οθωμανούς, οι οποίοι μπορούν να εκλάβουν το πράγμα αλλέως, παρά εγώ το μεταχειρίζοµαι. Οθεν παρακαλώ [...] αν είναι δυνατόν να µοι δοθή βασιλικόν φιρμάνι υπερασπίζον το σχολείον τούτο από [...] των περιοίκων αλλογενών ενδεχομένας καταδροµάς». Η κεντρική διοίκηση δεν απαγόρευε τη λειτουργία ελληνικών σχολείων και εκκλησιών, αλλά αυτή η ανοχή θα έπρεπε να εξαγοραστεί. Όπως έλεγε και ο ακαδημαϊκός Νεοκλής Σαρρής, για να διατηρήσουν οι χριστιανοί τους θρησκευτικούς τους θεσμούς θα έπρεπε να ρέει σταθερά νόμιμο και παράνομο χρήμα προς τους Οθωμανούς, ακόμα και προς τον ίδιο τον σουλτάνο.
* Ο αμαθέστατος (εκτός από άτιμος**) στα της Ηπείρου - όπου και μεγάλωσε μέχρι τα 18 του - ιδιοκτήτης του forum που εγκατέλειψα δεν είχε γνώση για μια συγκεκριμένη περιοχή της Ηπείρου όπου λειτούργησε κρυφό σχολειό (οι διώξεις περιγράφονται σε δημοτικά τραγούδια της εποχής) για το οποίο υπάρχει και πρωτογενής πηγή (δηλαδή ο παππούς μου και τα αδέλφια του) που έχει περιγράψει το πώς γινόταν το μάθημα και πού.
** Πώς ονομάζεται αυτός που δουλεύει στην εταιρεία που τοποθετεί κάμερες στους αυτοκινητοδρόμους, δηλώνει δημόσια, αλλά και σε κατ' ιδίαν συζήτηση (μέσω προσωπικών μηνυμάτων) ότι έχει αποχωρήσει από την εταιρεία, αλλά χρησιμοποιεί τα βίντεο που ανεβάζω για να πείσει τις Αρχές και την εταιρεία να αλλάξουν είδος κάμερας, ώστε να ανιχνεύεται πιο δύσκολα (ή και καθόλου) από τους ανιχνευτές που έχουν οι χρήστες στην Ελλάδα; Είμαι αρκετά σαφής και έχω και παράδειγμα: κάμερες που τις ανίχνευα με ανιχνευτή της πλάκας στα 400m πλέον τις ανιχνεύω με ό,τι πιο σύγχρονο υπάρχει αφότου περάσω την κάμερα, πράγμα που σημαίνει πως άλλαξαν τον μηχανισμό από την στιγμή που ανέβαζα βίντεο στο YouTube. Να και ο κύριος λόγος αποχώρησης (το γράφω για να υπάρχει η καταγραφή): ψεύτες, άτιμους και κουτοπόνηρους ΔΕΝ υποστηρίζω.
Ενδεικτικά δύο δημοσιεύσεις από τις τελευταίες:
https://www.petrolheads.gr/viewtopic.ph ... 29#p589529
https://www.petrolheads.gr/viewtopic.ph ... 66#p570966
Για την τελευταία υπάρχει η εξής στιχομυθία:
https://www.petrolheads.gr/viewtopic.ph ... 57#p570957
https://www.petrolheads.gr/viewtopic.ph ... 59#p570959HighFidelity έγραψε:Υπάρχουν συζητήσεις να μπουν κάμερες για την παραβίαση της ΛΕΑ, αλλά κάποιος πρέπει και να τις πληρώσει...
https://www.petrolheads.gr/viewtopic.ph ... 66#p570966Dodger έγραψε:Θα βγουν άνετα από τα προστίματα
Προσπαθεί εκ μέρους της εταιρείας προφανώς... Και σε εμένα δήλωνε ότι έχει αποχωρήσει κτλ κτλ.HighFidelity έγραψε:Πρόστιμα, παρακαλώ!
Επί της ουσίας κάτι τέτοιο προσπαθώ, αλλά δεν είναι εύκολο... Το κόστος δεν είναι τεράστιο, αλλά προφανώς κανείς δεν πληρώνει κάτι αν δεν βλέπει το λόγο... Κακώς κατ' εμέ!
Πιθανολογώ δε ότι τα χρήματα που χρειάζονται για το forum τα δίνει η εταιρεία για να μαθαίνει πληροφορίες. Γι' αυτό - ΕΠΑΝΑΛΑΜΒΑΝΩ - ότι θα πρέπει τα μπλόκα να γίνουν κρυφά και ορατά μόνον σε χρήστες με π.χ. 100 δημοσιεύσεις και πάνω. Γι' αυτό και τα βίντεό μου τα έχω κάνει κρυφά στο YouTube (τα τελευταία), ώστε να μην έρχονται πληροφορίες προς τις Αρχές και την εταιρεία.