Ποια αυτοκίνητα θα απαγορεύεται να ταξιδεύουν ασυνόδευτα στα πλοία;

Τα ηλεκτρικά, τα υβριδικά και τα αυτοκίνητα με υγραέριο και φυσικό αέριο θα απαγορεύεται να ταξιδεύουν ασυνόδευτα στα πλοία;

Το υπουργείο Ναυτιλίας εξέδωσε εγκύκλιο εν είδει σύστασης με θέμα “Επιπρόσθετα μέτρα κατά τη μεταφορά οχημάτων χρήσης εναλλακτικών καυσίμων (AFVs) με Ε/Γ-Ο/Γ πλοία”, την οποία έχουν ήδη θέσει σε ισχύ οι ακτοπλοϊκές που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας.

Με βάση την εγκύκλιο και για να περιοριστεί ο κίνδυνος καταστροφικής πυρκαγιάς και έκλυσης τοξικών αερίων (από τις μπαταρίες ιόντων λιθίου που φέρουν τα ηλεκτρικά και υβριδικά αυτοκίνητα) τα πλοία πλέον δεν μεταφέρουν ως ασυνόδευτα οχήματα εναλλακτικού καυσίμου (Alternative Fuel Vehicle – AFV), δηλαδή υβριδικά και αμιγώς ηλεκτρικά αυτοκίνητα που φέρουν μπαταρίες και οχήματα που χρησιμοποιούν υγροποιημένα και συμπιεσμένα αέρια καύσιμα, όπως υγραέριο ή φυσικό αέριο.

Και ενώ υπό κανονικές συνθήκες κάποιος θα πρέπει να συνοδεύει το ηλεκτρικό αυτοκίνητο, τα πλοία δεν μεταφέρουν καθόλου AFVs τα οποία έχουν βλάβη στις μπαταρίες ή στα συστήματα τροφοδοσίας και τις δεξαμενές τους, εάν αυτά δεν έχουν αφαιρεθεί. Μάλιστα, οι κάτοχοι των οχημάτων αυτών βαρύνονται αποκλειστικά με την ευθύνη για τη διασφάλιση ότι στο όχημα δεν υφίσταται κάποια από τις παραπάνω βλάβες ή ζημιές. Επιπλέον, στα αυτοκίνητα αυτά, κατόπιν της εισόδου τους στο πλοίο, τοποθετείται ειδική σήμανση στο παρμπρίζ – ένα πράσινο ταμπελάκι με την ένδειξη EV.

Αυτό στην πράξη δεν σημαίνει μόνο ότι επιβαρύνονται οι εταιρείες ενοικίασης αυτοκινήτων και οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις οι οποίες μετέφεραν ασυνόδευτα τους στόλους των οχημάτων τους, αλλά και ότι οι ιδιώτες κάτοχοι ηλεκτρικών αυτοκινήτων δεν έχουν τη δυνατότητα να τα στείλουν από τα νησιά στις κεντρικές αντιπροσωπείες για εξειδικευμένες εργασίες (π.χ. αναβαθμίσεις λογισμικών) οι οποίες είναι απαραίτητες για κάποιες μάρκες.

Είναι όμως αυτή ολόκληρη η ιστορία;

Το πραγματικό ζήτημα για τις ναυτιλιακές, εκτός του ρίσκου που θεωρούν ότι αναλαμβάνουν μεταφέροντας ηλεκτρικά αυτοκίνητα για τα οποία δεν έχουν λάβει τα απαραίτητα μέτρα πυροπροστασίας, είναι ότι πληρώνουν ακριβότερα ασφάλιστρα γι’ αυτά.

Σύμφωνα με παράγοντες της ασφαλιστικής αγοράς, το κόστος ασφάλισης ενός ηλεκτρικού αυτοκινήτου που μεταφέρεται διά θαλάσσης είναι μιάμιση φορά ακριβότερο από ένα αντίστοιχου συμβατικού καυσίμου. Σε αυτό, καθώς και στον προβληματισμό των ναυτιλιακών ανά τον κόσμο που ζητούν από τον ΙΜΟ να αναλάβει δράση ορίζοντας ένα σαφές πλαίσιο για τη μεταφορά τέτοιων οχημάτων, έχει οδηγήσει μια σειρά περιστατικών που έγιναν τα τελευταία χρόνια προκαλώντας ναυάγια και ζημίες εκατομμυρίων αλλά και κοστίζοντας σε ανθρώπινες ζωές.

Αρχικά, υπάρχει φόβος για την αυτανάφλεξη μπαταριών. Στην περίπτωση του τελευταίου πλοίου που τυλίχθηκε στις φλόγες, υπάρχει μαρτυρία που αναφέρει ότι η φωτιά ξεκίνησε από ένα ηλεκτρικό όχημα. Στη θεωρία, θα μπορούσε να συμβεί αυτό, καθώς οι μπαταρίες λιθίου των ηλεκτρικών αυτοκινήτων μπορεί να αναφλεγούν αν είναι υπερφορτισμένες, αν υπάρχει κατασκευαστικό ελάττωμα ή υφίστανται υψηλές θερμοκρασίες. Γι’ αυτόν τον λόγο στις γραμμές της Κορσικής οι ακτοπλοϊκές δεν επιβιβάζουν ηλεκτρικά αυτοκίνητα αν η μπαταρία τους είναι φορτισμένη άνω του 30% προκειμένου να αποτρέψουν την περίπτωση εκδήλωσης πυρκαγιάς που μπορεί να προκύψει από τη θερμική διαρροή μπαταριών (όταν η φόρτιση είναι κάτω από 50% η κυτταρική χημεία θεωρείται πιο σταθερή και έχει μικρότερο κίνδυνο ανάφλεξης).

Αυτή είναι και οδηγία της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Ασφάλειας Ναυσιπλοΐας (European Maritime Safety Agency – EMSA), η οποία συστήνει και ταυτοποίηση των αυτοκινήτων ανάλογα με το καύσιμο που χρησιμοποιούν με αυτοκόλλητα στα παρμπρίζ ώστε να εντοπίζονται ταχύτερα σε περίπτωση φωτιάς.

Ολική απαγόρευση

Στη Νορβηγία, η ακτοπλοϊκή Havila Kystruten έγινε η πρώτη ευρωπαϊκή εταιρεία που απαγόρευσε την επιβίβαση ηλεκτρικών, υβριδικών και υδρογονοκίνητων αυτοκινήτων από τις αρχές του έτους. Στην Ισπανία, η Naviera Armas Trasmediterranea απαγόρευσε στα πλοία της τη μεταφορά αμιγώς ηλεκτρικών οχημάτων από τον περασμένο Απρίλιο. Ασφαλιστικές όπως η Allianz μπορεί να μην προτείνουν την απαγόρευση ηλεκτρικών αυτοκινήτων σε πλοία, όμως επισημαίνουν τους κινδύνους από τη μεταφορά τους προτρέποντας ενίσχυση και εκπαίδευση του προσωπικού, εγκατάσταση θερμικών καμερών και ανιχνευτών καπνού και αναγνωρίζοντας το ρίσκο από πυρκαγιές.

Με δεδομένο ότι πέρυσι καταγράφηκε ο μεγαλύτερος αριθμός πυρκαγιών σε πλοία την τελευταία δεκαετία (209 πυρκαγιές, κατά 17% περισσότερες από το 2021), σύμφωνα με την Allianz Global Corporate & Specialty, η EMSA εκτιμά ότι “ένα μεγάλο μερίδιο των πυρκαγιών αφορούσε μπαταρίες ιόντων λιθίου” και ωθεί οργανισμούς όπως ο ΙΜΟ να επιβάλουν περιορισμούς και μέτρα κατά τη μεταφορά τους, αλλά και ναυτιλιακές όπως η νορβηγική Havila Kystruten να απαγορεύσουν τη μεταφορά ηλεκτρικών αυτοκινήτων με πλοία τους.

Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο οι τιμές για την ασφάλιση -ως φορτίο- των ηλεκτρικών οχημάτων, είτε στη θάλασσα είτε στη στεριά, είναι μιάμιση φορά ακριβότερες απ’ ό,τι για τα οχήματα που φέρουν κινητήρες εσωτερικής καύσης, σύμφωνα με παράγοντες της ασφαλιστικής αγοράς.

Η επικεφαλής ασφάλειας του ΙΜΟ, Χέικε Ντέγκιμ, ξεκαθάρισε ότι σύντομα θα θεσπιστούν νέοι κανονισμοί για τους ναυτιλιακούς ομίλους που μεταφέρουν οχήματα τα οποία λειτουργούν με μπαταρίες ιόντων λιθίου αναγνωρίζοντας ότι η ναυτιλία αντιμετωπίζει ένα τεράστιο πρόβλημα, καθώς οι φωτιές από τις μπαταρίες των ηλεκτρικών είναι πιο δύσκολο να κατασβεστούν από εκείνες που προκαλούν τα συμβατικά οχήματα.

Μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί τουλάχιστον 4 περιστατικά σε πλοία πήραν φωτιά και καταστράφηκαν εξαιτίας φωτιάς που προκλήθηκε πιθανώς από ηλεκτρικά αυτοκίνητα.

Η εγκύκλιος αναλυτικά:

ΘΕΜΑ: «Επιπρόσθετα μέτρα κατά την μεταφορά οχημάτων χρήσης εναλλακτικών καυσίμων (AFVs) με Ε/Γ- Ο/Γ πλοία»

ΣΚΟΠΟΣ

Σύμφωνα με στοιχεία που περιλαμβάνονται στο (β) σχετικό, η ολοένα αυξανόμενη χρήση οχημάτων που χρησιμοποιούν εναλλακτικά καύσιμα (Alternative Fuel Vehicles AFVs) δημιουργεί ζητήματα ασφάλειας στα πλοία που τα μεταφέρουν. Στα AFVs περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων:

1)Τα υβριδικά και αμιγώς ηλεκτρικά οχήματα που φέρουν συσσωρευτές (μπαταρίες),
2)Τα οχήματα που χρησιμοποιούν υγροποιημένα και συμπιεσμένα αέρια καύσιμα.

Πέραν των υφιστάμενων προβλέψεων της διεθνούς, της ευρωπαϊκής και της εθνικής νομοθεσίας περί ασφάλειας ναυσιπλοΐας και με δεδομένη την απουσία επί του παρόντος εναρμονισμένων διεθνών και ευρωπαϊκών νομοθετικών κανόνων για την αντιμετώπιση του ζητήματος, με το παρόν παρέχονται κατευθυντήριες οδηγίες και συστάσεις προς τα Ε/Γ-Ο/Γ και Φ/Γ-Ο/Γ πλοία που εκκινούν από ελληνικό λιμένα και μεταφέρουν AFVs, με σκοπό την πρόληψη και τον περιορισμό του κινδύνου πρόκλησης πυρκαγιάς και έκλυσης τοξικών αερίων στους χώρους μεταφοράς οχημάτων.

ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

Για τον ανωτέρω σκοπό συστήνονται μέτρα που αφορούν μεταξύ άλλων στη φόρτωση πλοίων με AFVs, στη μη φόρτιση AFVs επί των Ε/Γ-Ο/Γ και Φ/Γ-Ο/Γ πλοίων, στην εποπτεία των χώρων στοιβασίας των πλοίων που μεταφέρουν AFVs, στην εξοικείωση του πληρώματος έναντι των πιθανών κινδύνων και στον εφοδιασμό των πλοίων με κατάλληλο εξοπλισμό αντιμετώπισης.

Α. ΦΟΡΤΩΣΗ AFVs:

Κατά τη φόρτωση AFVs καταγραφή του είδους τους και της θέσης στην οποία στοιβάζονται επί του πλοίου και τοποθέτηση από το πλήρωμα κατάλληλης σήμανσης σε εμφανές σημείο των οχημάτων.

* Επισήμανση στους επιβάτες-οδηγούς της ανάγκης για άμεση ενημέρωση του πληρώματος σε περίπτωση λήψης οποιασδήποτε ένδειξης συναγερμού από το όχημά τους.
* Μη φόρτωση AFVs ως «ασυνόδευτων».
* Μη φόρτωση AFVs που έχουν βλάβη στο σύστημα τροφοδοσίας τους και στις δεξαμενές ή στους συσσωρευτές τους, στην περίπτωση που αυτά δεν έχουν αφαιρεθεί. Ειδικότερα, σε περίπτωση ζημιάς με ασάφεια ως προς τη βλάβη ή όχι του συσσωρευτή τους, μη φόρτωση και μεταφορά τους. Η ευθύνη για την διασφάλιση ότι στο όχημα δεν υφίσταται βλάβη ή ζημιά στο σύστημα τροφοδοσίας ή στους συσσωρευτές του βαρύνει αποκλειστικά τους κατόχους των οχημάτων αυτών και ο πλοιοκτήτης δύναται να το εξασφαλίσει με όποιο τρόπο αυτός ορίσει.
* Συνεκτίμηση κατά τη στοιβασία του βάρους ιδίως των ηλεκτρικών οχημάτων, δεδομένου ότι σύμφωνα με τη (β) σχετική τα ηλεκτρικά οχήματα είναι κατά μέσο όρο 25% βαρύτερα από τα αντίστοιχα συμβατικά.
* Φόρτωση των AFVs σε χώρους καλυπτόμενους από το υφιστάμενο κλειστό κύκλωμα παρακολούθησης (CCTV) χωρίς την παρεμβολή εμποδίων.
* Εξασφάλιση της λειτουργίας του συστήματος τεχνητού αερισμού και εξαερισμού του χώρου φόρτωσης (εφόσον είναι κλειστός χώρος φορτίου ro-ro ή ειδικής κατηγορίας όπως ορίζεται στην Οδηγία 2009/45/ΕΚ) κατά την φόρτωση – εκφόρτωση και κατά τη διάρκεια του πλου. Προτίμηση της φόρτωσης σε ανοικτούς χώρους οχημάτων, εφόσον υπάρχουν τέτοιοι και είναι πρακτικά εφικτό.

Β. ΦΟΡΤΙΣΗ:

* Μη φόρτιση AFVs επί του πλοίου. Διασφάλιση ότι τα εν λόγω οχήματα κατά τη μεταφορά τους δεν είναι συνδεδεμένα με πηγές ηλεκτρικού ρεύματος του πλοίου.

Γ. ΕΠΟΠΤΕΙΑ ΧΩΡΩΝ ΣΤΟΙΒΑΣΙΑΣ:

* Επιπρόσθετα του υπάρχοντος συστήματος περιπολιών, ιδιαίτερη επαγρύπνηση των αγημάτων πυρασφάλειας καθ’ όλη τη διάρκεια παραμονής των οχημάτων AFVs επί του πλοίου με έμφαση στους χώρους στοιβασίας
* Εφαρμογή συστήματος περιπολιών κατά τα ανωτέρω σε πλοία που δεν υποχρεούνται σε αυτό.
* Εφοδιασμός όλων των πλοίων με δύο (2) τουλάχιστον κατάλληλες φορητές συσκευές θερμικής απεικόνισης, οι οποίες θα χρησιμοποιούνται από τα μέλη του πληρώματος που εκτελούν τις περιπολίες.
* Εφοδιασμός όλων των πλοίων με δύο (2) τουλάχιστον φορητούς ανιχνευτές τοξικών ή και εύφλεκτων αέριων.
* Εγκατάσταση κλειστού κυκλώματος παρακολούθησης (CCTV) σε όλους τους χώρους οχημάτων.

Δ. ΕΞΟΙΚΕΙΩΣΗ ΠΛΗΡΩΜΑΤΟΣ:

* Εξοικείωση του πληρώματος που εκτελεί περιπολίες, καθώς και του πληρώματος που καλείται να ανταποκριθεί σε πυρκαγιά που περιλαμβάνει AFVs στον εντοπισμό εστιών κινδύνου και συνεχής ενημέρωση ως προς τις ειδικότερες απαιτήσεις πυρόσβεσης.
* Εξασφάλιση της ικανότητας του πληρώματος που εμπλέκεται στην πυρόσβεση να αναγνωρίζει τους τύπους AFVs, να κατανοεί τους κινδύνους κάθε διαφορετικού τύπου οχήματος και να γνωρίζει τους ελλοχεύοντες κινδύνους σε σχέση με την προσωπική του ασφάλεια, όπως για παράδειγμα η πιθανή έκλυση τοξικών αερίων, εκρήξεις, μετάδοση πυρκαγιάς κλπ.
* Εφοδιασμός του πληρώματος που συμμετέχει στις περιπολίες με συσκευή θερμικής απεικόνισης και εξοπλισμό ανίχνευσης τοξικών ή και εύφλεκτων αερίων και εξοικείωση στην ορθή χρήση τους.

Ε. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ:

* Μέριμνα για την επιπρόσθετη ύπαρξη τουλάχιστον ενός (1) πυροσβεστήρα 9 lt κατάλληλων προδιαγραφών για κατασβέσεις πυρκαγιών συσσωρευτών ηλεκτρικών οχημάτων (AFVs) ανά 40 τετραγωνικά μέτρα χώρου στοιβασίας οχημάτων (AFVs).
* Εφοδιασμός των πλοίων με τουλάχιστον δύο (2) ειδικές κουβέρτες πυρκαγιάς οχημάτων σε κάθε χώρο στοιβασίας οχημάτων (AFVs).
* Εφοδιασμός με δύο (2) εξαρτύσεις πυροσβέστη (Fire-fighter’s outfits). Πλοία στα οποία οι εξαρτύσεις πυροσβέστη πληρούν τις ειδικότερες απαιτήσεις της παρ.ΣΤ της παρούσης δεν απαιτείται να εφοδιαστούν εκ νέου με αυτές.
* Εφοδιασμός με αυτόνομες αναπνευστικές συσκευές (breathing apparatus) με χειραγωγό διάσωσης (lifeline), οι οποίες θα αποτελούν μέρος των εξαρτύσεων πυροσβέστη.

ΣΤ. ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ:

* Εκπόνηση Μελέτης Ανάλυσης Κινδύνου και τήρηση των επιπρόσθετων προβλέψεων που θα προκύψουν από αυτή.
* Συμμόρφωση με τις λειτουργικές οδηγίες σε περίπτωση πυρκαγιάς από AFVs και με τις γενικές ιδιότητες αυτών που σχετίζονται με πυρκαγιά (I Operational guidance in case of AFVs fire incidents, II General fire properties of vehicles), όπως περιγράφονται στα παραρτήματα της (β) σχετικής.
* Εξασφάλιση της καταλληλότητας όλων των επιπρόσθετων φορητών πυροσβεστήρων για κατασβέσεις πυρκαγιών σε συσσωρευτές των AFVs – Συμμόρφωση των φορητών συσκευών ανίχνευσης αερίων με την οδηγία 2014/90/ΕΕ και σήμανση
* Συμμόρφωση των εξαρτύσεων πυροσβέστη με το ISO 15538 2001EN- level 2-Protective clothing for firefighters και σήμανση ΜΕD ή συμμόρφωση με το πρότυπο EN 469:2020- level 2-Protective clothing for firefighters και σήμανση
* Για τις μπότες συμμόρφωση με το πρότυπο EN 15090:2012- Class II -Type 3: Footwear for firefighters και σήμανση ΜΕD.
* Για τα γάντια συμμόρφωση με το πρότυπα EN 659:2003+A1:2008/AC:2009 Protective gloves for firefighters και για τα κράνη συμμόρφωση με το πρότυπο EN 443:2008. Firefighters’
* Συμμόρφωση των αυτόνομων αναπνευστικών συσκευών με χειραγωγό διάσωσης με τις απαιτήσεις του FSS Code και σήμανση
* Εξασφάλιση ανίχνευσης χωρίς περιορισμό αερίων του μονοξειδίου του άνθρακα CO, υδρογόνου H2 και μεθανίου CH4 από τους ανιχνευτές τοξικών ή και εύφλεκτων αερίων.
* Σήμανση CE του λοιπού επιπρόσθετου εξοπλισμού.
* Ύπαρξη δήλωσης συμμόρφωσης του κατασκευαστή και των αντίστοιχων πιστοποιητικών σε ισχύ για τον ως άνω εξοπλισμό.

Σημείωση:Οι αναφορές στα παραπάνω πρότυπα λαμβάνουν υπόψη τα Πρότυπα δοκιμών (Testing Standards) εξοπλισμού που αναφέρονται στον ισχύοντα κάθε φορά Εκτελεστικό Κανονισμό της Οδηγίας 2014/90/ΕΕ.
Πηγή:Κυριάκος Πηλίδης-autoblog.gr